Lęk a strach – z perspektywy psychobiologii i Kodu Emocji®

Lęk i strach to jedne z najczęściej występujących emocji, które – jeśli będą blokowane przez lata – mogą wpłynąć na powstawanie zaburzeń lekowych oraz znacząco pogroszyć stan zdrowia psychicznego. Przyjrzyjmy się zatem tym emocjom i zobaczmy, jak je rozróżnić. Spojrzymy na strach z perspektywy psychobiologii, Kodu Emocji, astrologii.

Czym się różni lęk od strachu?

Wiemy, że strach to rodzaj mocnego napięcia emocjonalnego, który – jako jedna z silniejszych emocji – może znacząco i w widoczny sposób wpływać na ciało fizyczne, jak również sterować naszym zachowaniem. Z lękiem jest podobnie. Czym więc się różnią? Przede wszystkim tym, do czego się odnoszą, czyli – powiedzielibyśmy – elementem poznawczym, przekonaniem i oczekiwaniem niebezpieczeństwa w kontakcie z bodźcem, czyli tu: zagrożeniem lub zjawiskiem, które mózg tak postrzega.

Zatem lęk i strach:

–  działają na planie emocjonalnym: są silnymi emocjami, które mogą przybierać różne zabarwienie i skalę; mogą być odczuwane jako groza (horror), przerażenie, ich pochodną może być panika,

–  działają somatycznie: wpływają na reakcje ciała fizycznego, fizjologię (pocenie się, biegunka, niekontrolowane oddawanie moczu – wszystko to oczywiście ma głęboki biologiczny sens, pocimy się, by wyślizgnąć się z łap drapieżnika, zrzucamy ciężar, by szybciej biec i uciekać), tych reakcji jest oczywiście znaczenie więcej, w zależności od tego, w jaki tryb przetrwania wejdziemy – walki, ucieczki czy zamrożenia,

–  działają behawioralnie – wpływają na nasze zachowanie i zmieniają je; wchodzimy wtedy w biologiczne tryby reakcji: walkę, ucieczkę lub zamrożenie.

Są jednak znaczące różnice. Strach to reakcja na namacalny bodziec, np. na atak szczekającego psa, jadące na nas rozpędzone auto czy lecącą w naszym kierunku pięść. To, co zasadniczo różni lęk od strachu, to to, że w przypadku lęku zagrożenie, z którym się spotykamy, niekoniecznie istnieje, może być naszym skojarzeniem, wspominaniem, mirażem, a nawet wspomnieniem przodków, jak np…. zapach wiśni.

Zablokowany strach przodków staje się Twoim lękiem

Przypomnijmy sobie pewien eksperyment na szczurach prowadzony przez naukowców z Wydziału Medycznego Emory University, podczas którego badano dziedziczenie emocji i pamięci wydarzeń. Podczas eksperymentu szczurom w klatce puszczano zapach wiśni i traktowano je elektrowstrząsami. Następnie puszczano tylko zapach wiśni, bez elektrowstrząsów, a potem znów razem. Szczury nie wiedziały, czego się spodziewać. Po zaprzestaniu eksperymentu, doszło do rozmnożenia zwierząt. Gdy młode podrosły, zostały odseparowane od rodziców. Po jakimś czasie młodym szczurom puszczono zapach wiśni – wpadły w panikę. W ich komórkach była informacja: czeka Cię cierpienie i niebezpieczeństwo. Nie mogły wpaść w popłoch na wzór zachowania rodziców, bo nie miały z nim styczności za swojego życia. I tak oto strach rodziców przerodził się w lęk dzieci.

Lęk i strach w psychobiologii

Wiemy, zgodnie z naukami tradycyjnej medycyny chińskiej, że emocje są produkowane przez organy i gruczoły ciała fizycznego. Choć lęk i strach zdają się podobne, to jednak są one produkowane przez inne obszary, organy czy gruczoły. Na to zwraca się uwagę w Kodzie Emocji Bradley’a Nelsona. Ale wiemy, że może on wpłynąć dosłownie na wszystko, bo – jak mawia Bradley Nelson: „wszystko może spowodować wszystko”.

Lęk to emocja, która powstaje w układzie trawiennym, w żołądku, w śledzionie. Natomiast strach, groza, przerażenie w układzie moczowym – w nerkach, pęcherzu moczowym. Lęk może też powstawać w układzie moczowym. Ale panikę może wyprodukować wątroba (np. z głodu, który jest jednym z głównych psychobiologicznych tematów wątroby).

A jak to wygląda z perspektywy Totalnej Biologii?

Uwięziony przez lata lub bardzo silny i długo przeżywany, lecz nie przeżyty do końca strach i lęk mogą mieć wpływ na stan zdrowia:

– nerek i układu moczowego,

– płuc i układu oddechowego,

– układu trawiennego, organów brzucha,

– psychiki: stany lękowe, gniewoholizm, wybuchy agresji, bezsenność, różnego typu fobie,

– choroby narządów zmysłów: np. oczu (strach wywołany zobaczeniem czegoś, lęk przed zobaczeniem czegoś lub niezobaczeniem czegoś), uszu (lęk/strach przed usłyszeniem czegoś lub nieusłyszeniem czegoś), węch i zatoki (strach, lęk przed poczuciem lub niepoczuciem czegoś) itd.

Zablokowany lęk i strach mogą być składową wielu chorób, w których znajdują się wiązki różnych emocji. Dlatego powyższe wyliczenia to tylko przykład.

Lęk i strach w żywiołach i astrologii

Każdy z żywiołów inaczej odnosi się do tematu lęku i strachu. Znaki, które należą do żywiołów Ziemi (Byk, Panna, Koziorożec) i Wody (Rak, Skorpion, Ryby) boją się w sposób bardziej yin, bardziej skryty, bardziej w sobie. To one będą zamierały z przerażenia, to one mogą się zamrozić w działaniu. Ziemia nie będzie skora do ryzyka i wyzwań, bo się boi stracić, woda – nie będzie skora do puszczenia starego, bo obawia się utraty tożsamości po puszczeniu czegoś w niepamięć. Ogień boi się w sposób agresywny i wybuchowy. Trygon Ognia, choć może nie okazywać strachu, boi się w sposób yang – zaatakuje jako pierwszy, wejdzie w tryb walki ze strachu. Powietrze (Bliźnięta, Waga, Wodnik) jest lękliwe, bo myśli i lęki przychodzą do niego, jak wiatr zawieje. To ono może uciec, bo jest najlżejsze, ale też może wybuchnąć, jak to bywa w przypadku uranicznej (wodniczej) burzy z piorunami. Pamiętajmy, że możemy się bać jakości każdego żywiołu – trzęsienia Ziemi i urwiska, mrocznych bagien i mgły nad ciemnym jeziorem nocą, ognia prowadzącego pożarów, nadmiernych temperatur i burzy na niebie.

W astrologii to Księżyc, władca Raka, mówi o tym, czego się naprawdę boimy. Zatem tam, gdzie jest Twój Księżyc i twój sektor Raka, tam się najbardziej boisz.

Na szczęście… możesz to uwolnić!

Przygotowałam dla Ciebie specjalną Uzdrawiającą jogę nidrę, która pomoże Ci uwolnić głębokie pokłady lęku i strachu emocji. Znajdziesz ją tu:

Jeśli jednak potrzebujesz szerzej pomocy, zapraszam na sesje indywidualne Alchemii Bioenergetycznej:

i Kodu Emocji®:

Do zobaczenia!

Napisała: dr Anna Grochowska-Biodrowicz, Kraków, Słońce w 25°12′ Lwa, Księżyc w 26°15′ Koziorożca